
1. అసూయ అనే మానసిక బలహీనత
మానవ స్వభావంలో అసూయ ఒక సహజమైన దోషం. ఒకరు మంచి పని చేసి ప్రశంసలు, గుర్తింపు పొందితే, మరోకరి హృదయంలో పోలిక మొదలవుతుంది. “నేను ఎందుకు చేయలేకపోయాను?”, “అతనికి ఇంత పేరు ఎందుకు వచ్చింది?” అనే భావన వల్ల మనసులో ఈర్ష్య పెరుగుతుంది. ఈ ఆత్మపోలికే, ఒకరి మంచి పనిని ఇంకొకరు అంగీకరించకుండా, దాన్ని తక్కువగా చూపించే పరిస్థితిని కలిగిస్తుంది.
2. పోటీ భావం
సహకారం కన్నా పోటీ ఎక్కువగా పెరిగింది. సమాజంలో “ముందు నేను ఉండాలి, నా పేరు ఎక్కువగా రావాలి” అనే కోరిక వ్యక్తిని నడిపిస్తోంది. అందువల్ల ఇతరులు చేసే మంచి పనిని ప్రోత్సహించకుండా, “ఇవన్నీ చేసి చివరికి ఏమి వస్తుంది?” అని తక్కువ చేసి చూపిస్తారు.
3. అహంకారం మరియు స్వప్రతిష్ట భావం
మనిషి చేసిన పనికి పేరు రావాలి, సమాజంలో గౌరవం రావాలి అనే తపన అహంకారంతో కలిసిపోతుంది. ఎవరైనా సాధారణంగా చేయగలిగిన పనిని మరొకరు గొప్పగా చేసి గుర్తింపు పొందితే, అది మన అహంకారానికి గాయపడుతుంది. అహంకారం కారణంగా ఇతరుల కృషిని ప్రశంసించకుండా నిరాకరించే స్వభావం వస్తుంది.
4. గుర్తింపు పై అధిక దాహం
నిజమైన ధర్మబోధ ప్రకారం, మంచి పనిని చేసినప్పుడు ఫలితమో, గుర్తింపో ఆశించకూడదు. కానీ వాస్తవంలో, పేరు-ప్రతిష్ట, ఖ్యాతి పట్ల ఉన్న తపన వల్ల ఇతరుల పట్ల దురహంకారం వస్తుంది. ఒక హిందువు కృషి వల్ల సమాజంలో ప్రశంసలు రావడం, ఇంకొకరికి తట్టుకోలేని పరిస్థితి అవుతుంది.
6. ధర్మాన్ని మరచిపోవడం
భగవద్గీతలో కృష్ణుడు చెప్పినట్లు, “మంచి పనిని స్వార్థం లేకుండా చేయాలి”. కానీ ఈ సిద్ధాంతం నుంచి దూరమైనప్పుడు అసూయ పెరుగుతుంది. మన సంప్రదాయాలు చెబుతున్న సహనం, పరస్పర గౌరవం, సత్సంగం వంటి విలువలను మర్చిపోవడం వల్ల ఒకరి పట్ల ఇంకొకరికి సహనశీలత తగ్గిపోతుంది.
7. తక్కువ మనస్కత్వం
తమకున్న లోపాలను, అసమర్థతలను గుర్తించి అంగీకరించకపోవడం వల్ల, ఇతరులు చేసే పనిని తట్టుకోలేకపోవడం జరుగుతుంది. తాము చేయలేనిది మరొకరు చేయగలిగితే, అది మనసులో కుళ్ళును, అసహనాన్ని కలిగిస్తుంది.
పరిష్కారం దిశగా
సత్సంగం, జ్ఞానం అవసరం. మనసు శుద్ధి చేసుకోవడానికి ఆధ్యాత్మిక సత్సంగం, ధర్మబోధ అవసరం.
పరస్పర సహకారం పెంచుకోవాలి. ఒకరి విజయాన్ని ఇంకొకరు సొంత విజయంగా భావించే దృక్పథం పెంపొందించుకోవాలి.
అహంకారాన్ని తగ్గించుకోవాలి. ప్రతి మంచి పనిని దైవానికి అర్పణగా భావించి చేయాలి.
గుర్తింపు కన్నా సేవా భావం – పేరు, ప్రతిష్ట కాకుండా సమాజానికి ఉపయోగపడాలనే ఉద్దేశంతో పనిచేయాలి.
ముగింపు
ఒక హిందువు చేసే మంచి పనిని ఇంకొక హిందువు ఓర్చలేకపోవడం అసూయ, పోటీ, అహంకారం, విభజనలు వంటి మానసిక దోషాల ఫలితం. కానీ నిజమైన హిందుత్వం అంటే “సర్వే జనాః సుఖినో భవంతు” అనే భావన. అందువల్ల ఒకరి విజయాన్ని ఇంకొకరు అంగీకరించి, ప్రోత్సహించగలిగితేనే సమాజం బలపడుతుంది. పరస్పర సహకారమే మన సంస్కృతి యొక్క మూలం.