భగవద్గీత ఆవిర్భావం
భగవద్గీత మహాభారతంలోని భీష్మ పర్వం లో భాగంగా ఉంది. 700 శ్లోకాలతో కూడిన ఈ గ్రంధం కురుక్షేత్ర యుద్ధభూమి మీద ఉద్భవించింది. అర్జునుడు తన బంధువులు, గురువులు, స్నేహితులు తన ఎదురుగా నిలబడి ఉన్నారని చూసి, యుద్ధం చేయలేనని నిరాశలో కుంగిపోయాడు. ఆ సమయంలో సారథి అయిన శ్రీకృష్ణుడు అర్జునునికి ధర్మం, కర్తవ్యము, జ్ఞానం, భక్తి, యోగ మార్గాలను వివరిస్తూ జీవనసత్యాన్ని బోధించాడు. అదే సంభాషణ భగవద్గీత.
భగవద్గీతలో ప్రధాన బోధనలు
కర్మ సిద్ధాంతం
భగవద్గీతలో కర్మ యోగానికి ప్రధాన ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. “కర్మణ్యేవాధికారస్తే” అనే శ్లోకం ప్రతి మనిషి తన కర్తవ్యాన్ని ఫలాపేక్ష లేకుండా చేయాలని ఉపదేశిస్తుంది. ఫలముని బట్టి కాకుండా, సమర్పణ భావంతో చేసే పని శ్రేష్ఠమని గీతా బోధ.
భక్తి మార్గం
భగవద్గీతలో భక్తిని అత్యున్నత స్థితిగా ప్రతిపాదించారు. భగవంతునిపై విశ్వాసం, సమర్పణ, ప్రేమతో జీవనం సాగిస్తే పరమశాంతి, మోక్షం లభిస్తాయని గీతా స్పష్టం చేసింది.
జ్ఞాన మార్గం
జీవుని స్వరూపం, ఆత్మ తత్త్వం, శరీర నశ్వరత్వం గురించి జ్ఞానం పొందడం ద్వారా మనిషి భయాన్ని అధిగమించగలడని గీతలో వివరించారు. “ఆత్మ అజన్మ, అవినాశి” అని శ్రీకృష్ణుడు అర్జునునికి బోధించారు.
యోగం యొక్క ప్రాముఖ్యత
గీతలో ధ్యాన యోగం, కర్మ యోగం, జ్ఞాన యోగం, భక్తి యోగం వంటి విభిన్న మార్గాలను వివరించారు. జీవనంలో సమతుల్యత కోసం యోగం అనేది కీలకమైన సాధనంగా నిలుస్తుంది.
సమబుద్ధి
భగవద్గీత మనిషిని సమదృష్టితో చూడమని ఉపదేశిస్తుంది. బ్రాహ్మణుడు, గోవు, ఏనుగు, కుక్క, చాండాలుడు ఎవరు అయినా, ఆత్మ దృష్టిలో అందరూ సమానమే అని గీతలో స్పష్టం చేసింది.
భగవద్గీత ప్రాముఖ్యత
భగవద్గీత ఏ ఒక్క మతానికి పరిమితమయ్యే గ్రంధం కాదు. ఇది సార్వజనీనమైనది. మానవుడి ఆత్మిక ప్రయాణంలో ఎదురయ్యే ప్రతి సందేహానికి సమాధానం చూపగలదని అందరూ నమ్ముతారు. జీవితం లో ఎలాంటి కష్టసమస్యలు వచ్చినా, గీతను చదివి ఆత్మస్థైర్యం పొందవచ్చు.
ఆధ్యాత్మిక స్థాయిలో: గీతా మోక్ష మార్గాన్ని వివరిస్తుంది. జనన మరణ చక్రం నుంచి విముక్తి పొందే మార్గాన్ని చూపుతుంది.
మానసిక స్థాయిలో: నిరాశ, భయం, ఆందోళనల నుండి బయటపడే శక్తిని ఇస్తుంది.
సామాజిక స్థాయిలో: ప్రతి ఒక్కరి కర్తవ్యాన్ని సమాజానికి ఉపయోగపడే విధంగా నిర్వర్తించమని బోధిస్తుంది.
మహనీయుల అభిప్రాయాలు
స్వామి వివేకానంద గీతలోని బోధనలు ప్రతి మనిషిని ధైర్యవంతునిగా, సత్యనిష్ఠుడిగా తీర్చిదిద్దుతాయని పేర్కొన్నారు.
టోల్స్టాయ్, ఐన్‌స్టీన్ వంటి విదేశీ తాత్వికులు కూడా గీతా బోధనలతో ప్రభావితమయ్యారు.
నిత్యజీవితంలో గీతా ప్రయోజనం
భగవద్గీత కేవలం పుస్తక రూపంలో కాకుండా, జీవన విధానంగా మనం ఆచరించాలి. కష్టాల సమయంలో ధైర్యాన్ని, అనిశ్చితి సమయంలో దిశను, నిరుత్సాహ సమయంలో ప్రేరణను ఇది ఇస్తుంది. విద్యార్థులు చదువులో ఏకాగ్రత పొందడానికి, ఉద్యోగస్తులు కర్తవ్యపరంగా నిబద్ధతతో పనిచేయడానికి, గృహస్థులు సమతుల్యమైన జీవితం గడపడానికి గీత సహాయపడుతుంది.
ముగింపు
భగవద్గీత యుగయుగాలపాటు మానవజాతికి మార్గదర్శకంగా నిలుస్తూ, శాంతి, ధర్మం, సత్యం, భక్తి మార్గాలను చూపుతుంది. దీనిని చదివిన వాడు కేవలం ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానమే కాకుండా, జీవనంలో అవసరమైన ధైర్యం, స్పూర్తి, సమతుల్యతను పొందగలడు. అందుకే దీనిని “అత్యంత పవిత్రమైన గ్రంధం” అని పిలుస్తారు.
భగవద్గీతను మన హృదయంలో దాచుకుని ఆచరిస్తే, మన జీవితం శ్రేయస్సుతో నిండిపోతుంది.