1. సరైన సమయాన్ని ఎంచుకోవాలి
మన శరీరానికి ఉదయం లేదా సాయంత్రం సమయాల్లో ఎక్కువ ఉత్సాహం ఉంటుంది. రాత్రి భోజనం చేసిన వెంటనే లేదా రాత్రి ఆలస్యంగా చదవడం వల్ల అలసట పెరిగి నిద్ర వస్తుంది. అందుకే పుస్తకాలు చదవడానికి శరీర శక్తి ఎక్కువగా ఉండే సమయాన్ని ఎంచుకోవాలి. ఉదయం నిద్ర లేచిన వెంటనే లేదా సాయంత్రం చిన్న విరామం తర్వాత చదవడం చాలా ప్రయోజనకరం.
2. సరైన స్థలాన్ని ఏర్పరచుకోవాలి
చదివే ప్రదేశం గాలి ఆడేలా, కాంతి సరిపడేలా ఉండాలి. మసకబారిన కాంతి కళ్లను అలసటకు గురిచేస్తుంది, దాంతో నిద్ర వేస్తుంది. అలాగే మంచంపై లేదా సోఫాలో పడుకుని చదవడం కంటే కుర్చీ మీద నేరుగా కూర్చుని చదవడం ఉత్తమం. సౌకర్యవంతమైన కానీ అతి సడలింపు కలిగించని వాతావరణం నిద్ర పట్టకుండా ఉంటుంది.
3. చిన్న విరామాలు తీసుకోవాలి
ఎప్పుడూ నిరంతరంగా గంటల తరబడి చదవడం వల్ల శరీరం మరియు మెదడు అలసిపోతాయి. ప్రతి 40–50 నిమిషాలకోసారి 5 నిమిషాలు విరామం తీసుకోవాలి. ఆ సమయంలో కాస్త నడవడం, నీళ్లు తాగడం లేదా లోతుగా శ్వాస తీసుకోవడం వలన మళ్లీ చురుకుగా చదవగలుగుతారు.
4. ఆహారపు అలవాట్లను గమనించాలి
భారీ భోజనం చేసిన వెంటనే చదవడం వల్ల నిద్ర ఎక్కువగా వస్తుంది. అలాగే తీపి పదార్థాలు లేదా అధికంగా కార్బోహైడ్రేట్లు ఉన్న ఆహారం తిన్నప్పుడు శరీరం అలసట చెందుతుంది. కాబట్టి చదువుకు ముందు తేలికపాటి, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవడం మంచిది. పండ్లు, కూరగాయలు, డ్రైఫ్రూట్స్ లేదా కొద్దిగా గ్రీన్ టీ తీసుకోవడం శక్తిని ఇస్తుంది.
5. శరీరాన్ని చురుకుగా ఉంచుకోవాలి
చదువుతున్నప్పుడు నిద్ర ముంచుకొస్తే, కొన్ని నిమిషాలు వ్యాయామం చేయడం లేదా తేలికగా స్ట్రెచింగ్ చేయడం ద్వారా రక్తప్రసరణ మెరుగుపడుతుంది. ఇది మళ్లీ ఉత్సాహాన్ని పెంచుతుంది. రోజూ క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేసే వారికి చదివేటప్పుడు నిద్ర సమస్య తక్కువగా ఉంటుంది.
6. ఆసక్తితో చదవడం
మనసులో ఆసక్తి లేకుండా, బలవంతంగా చదవడం నిద్రను వేగంగా తెస్తుంది. కాబట్టి పుస్తకం చదివేటప్పుడు దాన్ని ఆసక్తికరంగా మార్చుకోవాలి. ముఖ్యాంశాలను హైలైట్ చేయడం, నోట్స్ రాయడం, ప్రశ్నలు వేయడం ద్వారా మనసు చురుకుగా ఉంటుంది. చదివేది ఒక కథలా ఊహిస్తూ చదివితే నిద్ర పట్టదు.
7. చదివే పద్ధతిని మార్చుకోవాలి
కొంతమందికి మౌనంగా చదివితే నిద్ర వస్తుంది. అలాంటి వారు పుస్తకాన్ని గట్టిగా చదవడం లేదా లోపల వాక్యాలను పునరావృతం చేసుకోవడం ద్వారా చురుకుదనం పెంచుకోవచ్చు. అలాగే ఒకే రకమైన విషయాలు ఎక్కువసేపు చదివితే విసుగుతో నిద్ర వస్తుంది. అందువల్ల కొన్నిసార్లు విషయం మారుస్తూ చదవాలి.
8. సరైన లక్ష్యాన్ని పెట్టుకోవాలి
ఒకేసారి పెద్ద అధ్యాయం చదవాలని ప్రయత్నిస్తే అలసట పెరుగుతుంది. బదులుగా చిన్న లక్ష్యాలను పెట్టుకోవాలి. ఉదాహరణకు, "ఈరోజు 5 పేజీలు పూర్తిచేయాలి" అనే చిన్న లక్ష్యం పెట్టుకుంటే మనసు ఎక్కువగా కేంద్రీకృతమవుతుంది. ఈ పద్ధతి నిద్ర తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
9. టెక్నాలజీని వినియోగించడం
కొంతమందికి సాధారణ పుస్తకం కన్నా ఈ-బుక్ లేదా ఆడియోబుక్ వినడం చురుకుదనాన్ని పెంచుతుంది. ఆడియోబుక్స్ వినేటప్పుడు నడుస్తూ లేదా తేలికపాటి పనులు చేస్తూ వినవచ్చు, అలా చేస్తే నిద్ర తగ్గుతుంది.
10. నిద్రపాటు అలవాట్లను క్రమబద్ధీకరించుకోవాలి
రోజు తగినంత నిద్ర పొందకపోతే పుస్తకాలు చదివేటప్పుడు తప్పనిసరిగా నిద్ర వస్తుంది. కాబట్టి రోజుకు 6–8 గంటల నాణ్యమైన నిద్ర అవసరం. శరీరానికి విశ్రాంతి లభిస్తే చదువుతున్నప్పుడు నిద్ర పట్టదు.
11. మానసిక దృష్టి పెంచుకోవడం
ధ్యానం, శ్వాస వ్యాయామం వంటి పద్ధతులు మనసును కేంద్రీకరించడంలో సహాయపడతాయి. మనసు ఎక్కడికక్కడ తిరుగుతుంటే త్వరగా అలసిపోతుంది, నిద్ర వస్తుంది. అందువల్ల ప్రతిరోజూ కొన్ని నిమిషాలు ధ్యానం చేయడం చదవడానికి అవసరమైన శక్తిని ఇస్తుంది.
12. సానుకూల దృక్పథం కలిగి ఉండాలి
“చదివేటప్పుడు నాకు నిద్ర తప్పనిసరిగా వస్తుంది” అనే నమ్మకం మనసులో ఉంటే అది నిజంగానే జరుగుతుంది. బదులుగా “నేను చురుకుగా చదవగలను” అని మనసులో నమ్మకం పెంచుకుంటే ఆలోచన మారుతుంది. మనసు ఉత్సాహంగా ఉంటే శరీరం కూడా అదే విధంగా స్పందిస్తుంది.
ముగింపు:
నిద్ర పట్టకుండా పుస్తకాలు చదవడం అనేది ఒక అలవాటు. సరైన సమయం, స్థలం, ఆహారం, వ్యాయామం, విరామం, ఆసక్తి వంటి అంశాలను పాటిస్తే చదవడం ఒక ఆనందకరమైన అనుభవంగా మారుతుంది. చదువును ఒక బరువుగా కాకుండా ఒక జ్ఞాన యాత్రగా చూడగలిగితే నిద్ర సమస్య సహజంగానే తగ్గిపోతుంది. మనసు మరియు శరీరాన్ని సమతౌల్యంగా ఉంచుకుంటూ, చిన్న మార్పులు చేసుకుంటే పుస్తకాలు చదవడం ఒక శ్రద్ధగల, ఉత్సాహభరితమైన చర్య అవుతుంది.